بورساها در واقع کیسه هایی هستند با سطوح لغزنده خاص( شبیه غشاهای مفصلی) که در محل اصطکاک بین تاندونها و رباطها با استخوان، یا محل اصطکاک تاندونهای روی عضلات دیگر یا با یکدیگر قرار میگیرند و مانع آسیب بافتهای فوق حین حرکات مفاصل و حرکت تاندونها روی هم یا از روی استخوان می شوند. این فضاها در حالت نرمال بیشتر شبیه یک فضای مجازی است و دو لایه آن روی هم قرار میگیرد( شبیه بادکنکی که خالی از هوا باشد).
در مواقع بروز آسیب و التهاب یا در بیماریهای التهابی و روماتیسمی، غشای بورسا ملتهب شده و ترشح مایع از آن افزایش می یابد و منجر به تجمع مایع در آن و در نتیجه ایجاد درد و تورم و گاها قرمزی در ناحیه آن می شود. کیست بیکر در پشت زانو یکی از این بورسا ها می باشد که اغلب به زانو راه دارد و در بیماریهای داخلی زانو( ساییدگی و آرتروز زانو، پارگی منیسک زانو و یا آسیب غضروفی) که تجمع مایع در زانو زیاد می شود، این کیست برجسته و بزرگ می شود که در پشت زانو قابل لمس است.
در این بیماران برداشتن کیست پشت زانو مشکلی از مشکلات بیمار حل نمی کند و درمان ضایعه داخل زانو به کوچک شدن کیست پشت زانو کمک میکند. برداشتن کیست پشت زانو، بدون درمان مشکل داخلی زانو توصیه نمیشود، چون اغلب منجر به عود کیست خواهد شد.
سه بورسای بزرگ داخل زانو وجود دارد. ورم، حرارت، سفتی و هم چنین احساس درد در زانو، از جمله علائم بورسیت زانو می باشد. بورسیت یک عفونت نیست، و بیشتر زمینه التهابی دارد اما خود بورسا می تواند عفونی شود. استراحت در منزل، استفاده از کمپرس یخ و مصرف دارو از جمله اقداماتی هستند که برای درمان بورسیت غیر عفونی تجویز می شوند تا به تسکین درد و التهاب کمک شود.
بورسیت چیست؟
بورسا، کیسه بسته و با سطوحی لغزنده است که عملکرد آن ایجاد سطح لغزنده ای به منظور کاهش اصطکاک میان بافت های بدن می باشد. التهاب بورسا، شرایطی است که با عنوان بورسیت شناخته می شود و با ورم، حرارت، سفتی و احساس درد زانو همراه می باشد. در بیشتر موارد، بورسیت در پی ترومای بافت نرم و یا آسیب های ناشی از کشیدگی ایجاد می شود و عفونتی وجود ندارد. در برخی موارد نادر، به خصوص زمانی که سیستم ایمنی سرکوب شده باشد، بورسا عفونی خواهد شد.

بورسیت زانو
مفصل زانو، توسط سه بورسای بزرگ احاطه شده است. در قسمت فوقانی زانو، بالای کاسه زانو، بورسای پری پاتلار نام دارد. این بورسا می تواند در پی آسیب مستقیم وارده به قسمت جلوی زانو، ملتهب شود.
کشیدگی تاندون بزرگ زیر کاسه زانو می تواند منجر به التهاب تاندون و بورسیت اینفراپاتلار شود. این بورسا، درست زیر کاسه زانو واقع شده و در عمق تاندون کشککی- که عضلات جلوی ران و کاسه زانو را به استخوان برجسته جلوی پا متصل می کند- واقع شده است.
التهاب بورسای کناره داخلی زانو منجر به بروز بورسیت پس آنسرین می شود و با احساس سفتی در قسمت کناره داخلی زانو همراه می باشد. این بورسا، در قسمت تحتانی داخلی زانو واقع شده و بورسیت آنسرین نام دارد و این التهاب عمدتا در خانم های میانسال و چاق مشاهده می شود.
علت بروز بورسیت زانو چیست؟
بورسیت زانو زمانی اتفاق می افتد که بورسا به دلیل آسیب و یا استفاده بیش از حد از زانو، مملوء از خون می شود. بورسیت هم چنین در پی آرتریت روماتوئید و یا رسوب کریستال ها ایجاد شود. بورسای پری پاتلار می تواند توسط باکتری ها عفونی شود. در چنین شرایطی، شاهد بروز تب خواهیم بود. این نوع عفونت در پی پارگی پوست و یا باز شدن زخم ایجاد می شود. استافیلوکک، باکتری است که به طور طبیعی روی سطح پوست وجود دارد و می تواند باعث بروز بورسیت عفونی شود. به ندرت پیش می آید که عفونت وارد جریان خون شود.
علائم و نشانه های بورسیت زانو
بورسیت زانو می تواند با درجاتی از ورم، حرارت و قرمزی در زانو همراه باشد. این اختلال در مقایسه با التهاب زانو (آرتریت) درد کمتری دارد و درد با خم شدن زانو و یا راه رفتن شدت بیشتری خواهد گرفت. مشکلی برای دامنه حرکتی ایجاد نمی شود و ورم التهاب در قسمت خارجی زانو رخ می دهد.
بورسیت زانو چگونه تشخیص داده می شود؟
بورسیت زانو با توجه به علائم و نشانه هایی از التهاب مانند درد، سفتی و یا در برخی موارد قرمزی و حرارت تشخیص داده می شود. گاهی تشخیص بورسیت از بیماریهای داخل زانو مشکل است و مراجعه به بهترین جراح زانو جهت تشخیص صحیح لازم به نظر میرسد.
درمان بورسیت زانو
درمان بورسیت زانو با توجه به وجود و یا عدم وجود عفونت در نظر گرفته می شود. بورسیت غیر عفونی با استراحت در منزل، استفاده از کمپرس یخ و یا مصرف داروهای مسکن و ضد التهابی درمان می شود.
در صورتی که استفاده از کمپرس و یا داروهای ضد التهابی، موثر واقع نشوند، نیاز به آسپیراسیون مایع بورسا و یا تزریق کورتون خواهد بود. در آسپیراسیون، مایع بورسا با استفاده از سوزن و سرنگ استریل برداشته میشود و جهت بررسی های بیشتر، به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. امکان درمان بورسیت غیر عفونی با تزریق کورتون نیز وجود دارد. این تزریق می تواند همزمان با آسپیراسیون انجام شود. بورسیت عفونی به بررسی و درمان بیشتری نیاز دارد. مایع بورسا باید در آزمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد تا میکروب هایی که منجر به بروز عفونت شده اند، شناسایی گردند. معمولا نیاز است بیمار آنتی بیوتیک مصرف کند.
در برخی موارد، نیاز است مایع عفونی بورسا به روش جراحی تخلیه شود. بورسیت زانو اگر در حد خفیف باشد، با استراحت بهبود می یابد. اما با پیشرفت شرایط، نیاز به مصرف دارو خواهد بود تا از میزان التهاب کاسته شود. بورسیت عفونی نیز به تخلیه، برداشت جراحی و مصرف آنتی بیوتیک نیاز دارد.
آیا راهی برای پیشگیری از بروز بورسیت زانو وجود دارد؟
از آن جایی که بورسیت عمدتا در پی آسیب و یا فعالیت های ورزشی ایجاد می شود، در صورتی که از وارد آمدن آسیب به بورسا پیشگیری شود، جلوی بروز این شرایط تا حد زیادی گرفته خواهد شد.