اضافه وزن تجمع غیرطبیعی و یا بیش از حد چربی در نقاط مختلف بدن است که سلامتی افراد را به مخاطره میاندازد که براساس شاخص تودهی بدنی (وزن برحسب گیلوگرم تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر) محاسبه میشود. افرادی که شاخص
تودهی بدنی آنها بالای 25 باشد دچار اضافه وزن هستند. در سالهای اخیر افراد بیشتری درگیر این مشکل شدهاند. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی 13 درصد جمعیت جهان دچار اضافه وزن هستند (11 درصد مردان و 15 درصد زنان). امید به زندگی در افرادی که دچار اضافه وزن هستند کاهش مییابد، جدا از مشکلات روحی که این افراد ممکن است به علت اضافه وزن درگیر آن باشند، اضافه وزن احتمال ابتلا به بعضی بیماریها را افزایش میدهد، این بیماری ها شامل موارد زیر میشود:
- بیماریهای قلبی-عروقی (به طور عمده سمته قلبی و سکته مغزی)
- اختلالات اسکلتی و عضلانی
- برخی از انواع سرطان مانند: سرطان آندومتر رحم، سرطان سینه، سرطان پروستات، سرطان کبد، سرطان کیسه صفرا، سرطان کلیه و سرطان روده بزرگ)
اضافه وزن باعث افزایش فشار بر استخوانها، عضلات، تاندون و رباطها میشود. زمانی که بافت چربی افزایش مییابد و فرد دچار اضافه وزن میشود ساختارها داخلی سیستم اسکلتی او افزایش نمییابند در نتیجه قدرت و نیروی کافی برای مقابله با اضافه وزن پیش آمده را نخواهند داشت. درنتیجه سیستم اسکلتی که برای تحمل وزن فردی نرمال طراحی شده بود باید هر روز فشار بیشتری را جهت وزن اضافه تحمل کند. در کوتاه مدت این اضافه وزن تاثیر زیادی نخواهد داشت اما با گذشت زمان اجزای بدن به تدریج تحلیل خواهند رفت و دچار سائیدگی و آسیب خواهد شد. به عنوان مثال زانو، مچ پا، استخوانهای لگن و ستون فقرات دچار درد خواهند شد. این یک نشانهی واضح از آسیب به مفاصلی است که وزن شما را در هنگام راه رفتن و ایستادن تحمل میکنند.
در ادامه به بررسی اختلالات اسکلتی و ارتوپدی که اضافه وزن بر آن تاثیر گذار است به خصوص در ناحیه ستون فقرات و زانو خواهیم پرداخت:
مقالات دیگر: بهترین دکتر فوق تخصص ارتوپد در شیراز
اضافه وزن و مشکلاتی که بر ستون فقرات وارد میکند
پزشکان همیشه به بیمارانی که دچار کمردرد هستند توصیه میکنند که وزن خود را کاهش دهند، اگرچه تحقیقاتی که به طور واضح نشان دهد مشکلات ستون فقرات با اضافه وزن در ارتباط هستند وجود ندارد اما پزشکان و بیماران همگی موافق این موضوع هستند که ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد.
در ادامه 5 دلیلی که نشان میدهد بین مشکلات ستون فقرات و اضافه وزن ارتباط وجود دارد بیان میشود:
- ستون فقرات ما 33 مهره دارد که برای حفاظت از نخاع و حمایت از ساختار بدن همگی در یک راستا قرار گرفتهاند. اضافه وزن باعث کج شدن ستون فقرات و از بین رفتن انحنا و تکیهگاه آن شود.
- اضافه وزن باعث افزایش فشار بر عضلات و بافتهای همبند ستون فقرات میشود و در نتیجهی آن هرگونه چرخش یا بلند کردن اجسام سنگین ممکن است باعث آسیب به ستون مهرهها شود در نتیجه احتمال آسیب در افرادی که دچار اضافه وزن هستند بیشتر است.
- اضافه وزن میتواند باعث تغییر موقعیت لگن شود، اضافه وزن در ناحیه شکم باعث میشود لگن به سمت جلو کشیده شود و فشار وارده سبب تغییر شکل مهرههای پایین ستون فقرات (مهرههای کمری) شود.
- ورزش کردن سبب بهبود وضعیت بدن، کشش و تقویت عضلات ستون فقرات میشود اما در افرادی که دچار اضافه وزن هستند ورزش کردن سخت و دشوار است بنابراین سلامت ستون فقرات آنها کاهش مییابد.
- به طور کلی بعد از کاهش وزن بسیاری از علائمی که مربوط به کمر درد و درد ستون فقرات بود در افرادی که دچار اضافه وزن بودند ناپدید میشود. با هر کیلو کاهش وزن میزان فشاری که به ستون فقرات و دیگر استخوانهای بدن شما وارد میشود کمتر خواهد شد، به علاوه راه رفتن، فعالیتهای روزمره و ورزش کردن برای شما سادهتر خواهد شد.
اضافه وزن و درد زانو
مطالعات بسیاری ارتباط بین اضافه وزن و استئوارتریت را نشان داده است، استئوارتریت یکی از علل ناتوانی در میان افراد چاق میباشد که میتواند مفاصل مختلفی را از جمله مفصل زانو را درگیر نماید. این بیماری به علت تجزیه عضروف بین مفاصل ایجاد میشود، اضافه وزن باعث میشود فشار بیشتری بر مفاصل و غضروفها وارد شود که منجر به سائیدگی و افزایش تخریب و از بین رفتن غضروفها خواهد شد.
همچنین سطوح بالای چربی میتواند منجر به افزایش موادی در خون شود که باعث التهاب مفاصل میشوند و در نتیجه خطر استئوارتریت افزایش مییابد. مفصل زانو از مینیسک، غضروف و مغز استخوان تشکیلی شده است. مینیسک از جنس غضروف فیبری هستند که بین غضروف و استخوان قرار دارد و از سطح مفصل زانو محافظت میکند.
غضروف بافت همبندی است که انتهای استخونهای زانو را میپوشاند. تحقیقات نشان داده است که کاهش وزن، تخریب و تجزیه غضروف مفصلی و مینیسک زانو را به طور معناداری کاهش میدهد.
بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی بر زانو درد
بنابراین با کاهش وزن میتوانید از بیماریهای مرتبط با افزایش وزن جلوگیری کنید و زندگی سالم و بدون رنجی را در پیش داشته باشید.
