عمل جراحی آرتروسکوپی زانو

آرتروسکوپی زانو از جمله جراحی های ارتوپدی است که به منظور تشخیص و درمان درد و یا دیگر مشکلات زانو مورد استفاده قرار می گیرد. پزشک با استفاده از این روش، قادر به مشاهده و بررسی داخل زانو خواهد بود. نکته مهمی که باید به آن اشاره کنیم این است که اگر فردی مبتلا به استئوآرتریت پیشرفته باشد، آرتروسکوپی زانو کمکی به بهتر شدن آرتروز نخواهد کرد هر چند ممکن است درد و سفتی زانو به میزان محدود و برای مدت زمان کوتاهی کاهش یابد. به همین خاطر، این روش به افراد مبتلا به استئوآرتریت پیشرفته زانو توصیه نمی شود.

در طول آرتروسکوپی زانو، پزشک قادر به:

• درمان منیسک زانو، ترمیم و برداشت هر گونه بافت و غضروف آسیب دیده است.
• ​نمونه برداری از بافت به منظور تشخیص مشکلاتی از قبیل عفونت
• ​انجام جراحی های پیچیده تر مانند جراحی به منظور ترمیم رباط های پاره شده و یا درمان ناپایداری کشکک زانو خواهد بود.

این روش با استفاده از ابزاری به نام آرتروسکوپ (لوله فلزی ظریف به همراه دوربین درون آن) انجام می شود و تصاویر گرفته شده بر روی صفحه نمایش، نشان داده خواهند شد.

دلیل ضرورت انجام عمل آرتروسکوپی چیست؟

تشخیص آسیب دیدگی مفصل زانو با معاینه کامل و تصویربرداری های رادیوگرافی مانند اشعه ایکس، MRI و سی تی اسکن انجام می گیرد که تشخیص نهایی و دقیق تر با آرتروسکوپی امکان پذیر است.

بعضی از دلایل ضرورت انجام آرتروسکوپی زانو در ارتوپدی عبارتند از:
• پارگی مینیسک زانو
• مینیسک خارجی دیسکی شکل
• شل بودن مفصل زانو
• شکستگی داخل یا نزدیک مفصل زانو
• ترمیم پارگی رباط
• زانو درد دائمی و مقاوم در برابر درمان های محافظه کارانه
• برداشتن پوشش سینوویوم ملتهب زانو
• در مواردی که علیرغم بررسی های کامل تصویربرداری و معاینات دقیق، عامل درد بیمار مشخص نشده باشد. در این مورد آرتروسکوپی تشخیصی انجام میشود.

قبل از آرتروسکوپی زانو چه باید کرد؟

• از بیمار خواسته می شود استعمال سیگار و دخانیات را کنار بگذارد. نیکوتین موجود در سیگار، باعث به تاخیر افتادن روند ترمیم و بهبودی خواهد شد و احتمال بروز عوارض جراحی را افزایش می دهد.
• داروهای ضد انعقاد مثل آسپرین، انوکساپارین، وارفارین و پلاویکس باید با مشورت پزشک و در زمان خاصی قبل از عمل قطع شوند.
• اگر قرار باشد جراحی با بیهوشی انجام شود، بیمار باید شب قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن مواد غذایی خودداری کند.
• ممکن است از بیمار خواسته شود، در پای سالم جوراب مخصوصی بپوشد تا از لخته شدن خون در پاها پیشگیری به عمل آید. گاهی نیاز به تزریق داروهای ضد انعقاد نیز می باشد.
• آن چه که اهمیت دارد این است که بیمار باید اطلاعات کافی در خصوص این عمل جراحی داشته باشد، به همین خاطر باید تمامی سوالات خود را با پزشک در میان بگذارد.

روند عمل آرتروسکوپی زانو

آرتروسکوپی زانو در حدود یک ساعت به طول می انجامد. جهت انجام این جراحی، زانو باید در پوزیشنی قرار بگیرد که امکان مشاهده کامل داخل زانو برای جراح وجود داشته باشد. سپس، دو تا سه برش چند میلی متری بر روی پوست اطراف زانو زده خواهد شد. توسط جراح و متخصص ارتوپدی مایع استریلی به داخل زانو تزریق می شود تا امکان مشاهده بهتر فراهم گردد. سپس، آرتروسکوپ از راه برش های زده شده وارد زانو می شود و تصاویر بر روی مانتیور به نمایش در می آیند.

آرتروسکوپ در کل زانو به حرکت در می آید تا موردی از قلم نیفتد. بعد از تشخیص شرایط و مشکلات موجود، نسبت به درمان اقدام خواهد شد. گاهی ممکن است از دیگر ابزارهای جراحی برای ترمیم و یا برداشت بافت آسیب دیده استفاده شود. بعد از پایان جراحی، مایع تخلیه و برش ها بخیه زد می شوند و پانسمانی بر روی زانو قرار خواهد گرفت.

بعد از پایان آرتروسکوپی زانو چه باید کرد؟

توصیه می شود بیمار چند روزی را در منزل استراحت کند تا اثرات بیهوشی از بین برود و درد کاهش یابد و بیمار توانایی حفظ تعادل خود برای راه رفتن را بازیابد. مشاهده درد و تورم در ناحیه زانو کاملا طبیعی است و بیمار می تواند از داروهای مسکن تجویز شده از سوی پزشک مصرف کند. همچنین از یخ درمانی جهت کاهش درد و تورم استفاده کند.

معمولا بیمار تا چند روز بدلیل درد و برای حفظ تعادل لازم است از عصا یا والکر استفاده کند، که گاهی ممکن است تا دو هفته ادامه یابد. زمان وزن گذاشتن روی اندام بسته به نوع عمل جراحی انجام شده متفاوت خواهد بود و در این زمینه باید با پزشک خود مشورت نمایید. در موارد ترمیم منیسک و ترمیم غضروف و یا درمان شکستگی ها از دو هفته تا شش هفته وزن گذاری به تعویق میافتد. اما در موارد بازسازی رباط به تنهایی، بعد از گذشت چند روز و گاها از روز اول بعد از عمل وزن گذاری بلامانع هست.

فیزیوتراپی بعد از جراحی، مورد مهمی است که باید به آن اهمیت داده شود. اغلب بیمارانی که نتایج خوبی از جراحی آرتروسکوپی زانو تجربه نمیکنند، به علت عدم انجام فیزیوتراپی و یا فیزیوتراپی نامناسب میباشد. فیزیوتراپی مناسب و به موقع به بهبود دامنه حرکتی زانو و پیشگیری از سفت شدن زانو کمک می کنند. روش صحیح ورزش کردن، زمان انجام ورزشهای خاص، زمان شروع وزن گذاری و میزان وزن گذاری، تقویت عضلات خاص که در مراقبت از زانوی عمل شده موثر هستند، آموزش داده خواهد شد.

بیمار باید مراقبت های لازم در خصوص بخیه ها را رعایت کند. توصیه می شود بیمار چند هفته بعد، جهت بررسی نتایج جراحی به پزشک مراجعه کند. طول دوره نقاهت آرتروسکوپی زانو در هر بیماری متفاوت است، اما در کل حدودا دو تا شش هفته زمان نیاز است تا روند ترمیم و بهبودی طی شود. توصیه می شود در این دوران، پا تا حد امکان بالا نگه داشته شود و جهت کاهش ورم و التهاب از کمپرس یخ استفاده شود.

سه هفته بعد از جراحی، بسته به نوع عمل و به توصیه جراح، بیمار قادر به انجام فعالیت های سنگین تر خواهد بود. راه رفتن، شنا، دوچرخه سواری و ورزش های سبک از جمله فعالیت هایی هستند که انجام آن ها بعد از جراحی به شدت توصیه می شود. از انجام ورزش های تماسی تا مدت زمان معینی باید خودداری شود.

آرتروسکوپی زانو چه مزایایی دارد؟

درمان با آرتروسکوپ، به عنوان روش جراحی نوین کم تهاجمی زانو ،در برخی بیماری ها می تواند سبب ساده تر شدن عمل جراحی، درد بسیار کمتر بیمار بعد از عمل و دوران نقاهت کوتاه تری شود.
آرتروسکوپی زانو دوره نقاهت کوتاهی دارد و بسیاری از بیماران، بعد از یک الی دو هفته می توانند به محل کار خود برگردند و مشکلی در انجام کارهای روزانه خود نخواهند داشت.

موارد منع عمل آرتروسکوپی زانو

از جمله معدود موارد منع عمل آرتروسکوپی عبارتند از:
• آرتروسکوپی زانو نباید قبل از معاینۀ دقیق بالینی و روش های تشخیصی غیرتهاجمی تر انجام شود.
• در صورتی که طی عمل آرتروسکوپی زانو به علت انتقال عفونت های سطحی خطر عفونت مفصلی وجود دارد، این عمل امکان پذیر نیست.
• خشکی کامل و شدید مفصل نیز می تواند یکی از موارد منع عمل آرتروسکوپی باشد.

عوارض آرتروسکوپی زانو

عمل آرتروسکوپی نیز مانند سایر عمل ها عوارض خاص خود را دارد که این عوارض احتمالی عبارتند از:
• خونریزی بیش از حد طی عمل
• عفونت داخل مفصل زانو
• مشکلات تنفسی بدلیل بیهوشی
• واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی
• خونریزی داخل مفصل زانو
• تشکیل لخته خون در پا
• خشکی زانو